Chrzest

Sakrament Chrztu Świętego

Ustanowił go Jezus Chrystus, gdy polecił Apostołom: „Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego” (Mt 28, 19).

Chrzest jest początkiem nowego życia we wspólnocie z Jezusem i z wszystkimi, którzy w Niego wierzą. Na znak zapoczątkowania czegoś nowego otrzymujący chrzest zostaje nazwany po imieniu. W tradycji chrześcijańskiej jest przyjęte, że jest to imię świętego, który ma być dla ochrzczonego dziecka wzorem i patronem.

Przyjęcie chrztu pociąga za sobą konsekwencje – wyciska w człowieku niezatarte znamię ucznia Chrystusa. Ważnie przyjęty chrzest pozostaje aktualny do końca życia, nie można go odwołać – nie unieważnia go nawet zaparcie się wiary. Sakrament ten stawia przed nami zadania nieustannego upodabniania się do Chrystusa. Jest nazywany „bramą sakramentów” – dzięki niemu można ważnie przyjąć inne sakramenty. Jego dopełnienie następuje, gdy młody człowiek w sakramencie bierzmowania sam decyduje, że będzie „wiarę mężnie wyznawał, bronił jej i według niej żył”. Obowiązek doprowadzenia dziecka do tego momentu biorą na siebie rodzice i chrzestni, do czego zobowiązują się przed Bogiem i przed Kościołem w czasie obrzędu chrztu.

 

 

Informacje szczegółowe

związane z chrztem:

 

Zgłosić dziecko do chrztu mogą tylko rodzice lub prawni opiekunowie. Sakramentu chrztu św. udzielamy zasadniczo w co drugą niedzielę w czasie Mszy św. o 11.30. Katecheza przed chrztem odbywa się w sobotę po Mszy św. wieczornej ok. 18.30. Powinni w niej uczestniczyć rodzice i chrzestni dziecka. Odstępstwa od tych zasad dotyczą świąt: Bożego Narodzenia i Wielkanocy.

 

Zgłoszenie dziecka do chrztu:

 

  1. Jedno lub obydwoje rodziców (bezwzględnie obydwoje w przypadku braku sakramentu małżeństwa) zgłaszają się do kancelarii parafialnej, celem sporządzenia aktu chrztu św. na 3-4 tygodnie przed planowaną datą chrztu dziecka; przynoszą wymagane dokumenty:

– odpis aktu urodzenia dziecka z USC;

– świadectwo ślubu kościelnego (ewentualnie związku cywilnego);

– zaświadczenia rodziców chrzestnych z parafii zamieszkania, że mogą przyjąć tę godność (chrzestni powinni je tam odbierać osobiście);

– podają dane personalne rodziców chrzestnych: imię i nazwisko, wyznanie, wiek, zawód i adres;

– W PRZYPADKU CHRZTU OSÓB MIESZKAJACYCH POZA NASZĄ PARAFIĄ KONIECZNA JEST ZGODA PROBOSZCZA PARAFII MIEJSCA ZAMIESZKANIA (TAKŻE Z ZAGRANICY).

  1. Nie można udzielać sakramentu Chrztu św. małym dzieciom bez faktycznej wiedzy rodziców lub wbrew ich woli.

 

Rodzice chrzestni:

  1. Zostali wyznaczeni przez przyjmującego chrzest, lub jego rodziców, lub tego, kto ich zastępuje i posiada wymagane kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania.
  2. Ukończyli 16 lat.
  3. Nie są ojcem lub matką przyjmującego chrzest.
  4. Są katolikami, przyjęli już sakrament Eucharystii i bierzmowania oraz prowadzą życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji jaką mają pełnić.
  5. Posiadają zaświadczenie z parafii zamieszkaniao życiu religijnym (jeżeli jest inna niż zameldowania). Osoby pragnące być chrzestnymi, a mieszkające i pracujące poza granicami Polski(więcej niż pół roku) pobierają zaświadczenie dla chrzestnego z parafii obecnego zamieszkania (np. z parafii zamieszkania w Irlandii, Holandii czy Wielkiej Brytanii) mimo, że mają zameldowanie w Polsce. W związku z tym, jeśli osoby te przewidują dłuższy pobyt za granicą winny się zgłosić do Polskiej Misji Katolickiej (jeśli nie ma Polskiej Misji w pobliżu, to do Kościoła Katolickiego w danym kraju) i zarejestrować się w parafii. Tam prowadzić życie religijne, uczęszczać na Mszę św. i korzystać z sakramentów świętych.
  6. Są wolni od jakichkolwiek kar kanonicznych.
  7. Przedstawiają zaświadczenie o ważnie odbytej spowiedzi św.
  8. Uczestniczą w konferencji przed chrztem św. (zazwyczaj w sobotę po wieczornej Mszy św. o 18.30)
  9. Ochrzczony, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko razem z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek chrztu.

 

Obowiązki rodziców dziecka:

 

  • przygotowują się do chrztu dziecka;
  • doprowadzają dziecko po chrzcie do poznania Boga, uczą prawd wiary i zasad życia chrześcijańskiego (przykazania, mały katechizm);
  • są świadkami wiary dla dziecka, spełniają obowiązki religijne (modlitwa, Msza św., sakramenty św.) – przed chrztem przystępują do spowiedzi św. (jeżeli mogą)
  • razem modlą się z dzieckiem i za dziecko;
  • wyjaśniają dziecku odpowiednie znaki religijne, znaczenie świąt i przygotowują do przyjęcia następnych sakramentów (spowiedź św., I Komunia św., bierzmowanie);
  • obchodzą z dzieckiem rocznice chrztu i świętują dzień Patrona (imieniny);
  • uczą miłości bliźniego (przykładne życie rodzinne i sąsiedzkie, przebaczenie, uczciwość, szacunek dla starszych, itd.);
  • uczestniczą obowiązkowo w katechezie przygotowującej do chrztu św.;
  • publicznie proszą o chrzest dla dziecka i zobowiązują się do jego katolickiego wychowania;
  • kreślą znak krzyża na czole dziecka;
  • wyrzekają się szatana i składają wyznanie wiary;
  • przynoszą niemowlę do chrzcielnicy;
  • otrzymują specjalne błogosławieństwo;
  • w czasie obrzędu chrztu św.:

 

Obowiązki rodziców chrzestnych:

 

  • jeśli są jeszcze uczniami, to uczęszczają na lekcje religii;
  • prowadzą autentyczne życie chrześcijańskie – żyją wiarą, nadzieją i miłością;
  • modlą się za chrześniaka;
  • pomagają w chrześcijańskim wychowaniu dziecka – w razie niewypełniania obowiązków chrześcijańskich przez rodziców zwracają im uwagę;

– w czasie obrzędu chrztu św.:

  • przyrzekają pomagać rodzicom dziecka w wypełnianiu ich obowiązków;
  • wyrzekają się szatana i wyznają wiarę Kościoła;
  • trzymają świecę i podają białą szatkę;

 

Rodzicami chrzestnymi

nie mogą być następujące osoby:

 

  1. Nieochrzczone.
  2. Które publicznie zaparły się wiary.
  3. Będące publicznymi i jawnymi grzesznikami.
  4. Żyjące w związku z drugą osobą bez ślubu kościelnego.
  5. Podlegające karom kościelnym.

 

 

Czy można odmówić udzielenia chrztu świętego?

(KKK 1229-1231)

 

Problem odmowy, przez Księdza Proboszcza, chrztu świętego dziecku, staje się dziś aktualny w rodzinach, w których małżonkowie, rodzice dziecka, nie mając przeszkód kanonicznych, żyją w związku niesakramentalnym, bez ślubu kościelnego. Jakim prawem Proboszcz odmówił chrztu naszemu dziecku? – z irytacją pytają rodzice lub zainteresowane tym faktem osoby postronne. Trybunał rodzinny, koleżeński jednoznacznie oskarża duszpasterza, nie skąpiąc przy tym obraźliwych epitetów. Uważa się, że decyzja księdza Proboszcza jest jego prywatnym rozwiązaniem. Tak nie jest. Ani chrzest dziecka, ani decyzja duszpasterza nie są prywatnymi. Mają one związek istotny z Chrystusem i Jego dziełem zbawiania człowieka. Otrzymałem list drogą elektroniczną, w którym ojciec pisze: „Odmówiono nam chrztu dziecka powołując się na brak ślubu kościelnego. Oboje z żoną jesteśmy wierzącymi katolikami, obchodzimy święto Bożego Narodzenia i Wielkanocne. Uważam, że Proboszcz nie miał prawa odmówić chrztu. Mnie i moją żonę połączył Bóg, do czego nie wymagana jest obecność księdza. Za wiarę odpowiadam bezpośrednio przed nim. Proszę o opinie w tej sprawie.”

Zanim przytoczę odpowiedź, jakiej udzieliłem temu Panu, problem: Czy można odmówić udzielenia chrztu świętego?, spróbujmy zanalizować zgodnie z wykładnią nauki Kościoła, zawartej w Katechizmie Kościoła Katolickiego i Kodeksie Prawa Kanonicznego. Czytamy w nich: Zdolny do przyjęcia chrztu jest każdy człowiek, jeszcze nie ochrzczony.

Kodeks Prawa Kościelnego wskazuje najpierw na osobę dorosłą i jasno określa: Aby dorosły mógł być ochrzczony, powinien wyrazić wolę przyjęcia chrztu, być odpowiednio pouczony o prawdach wiary i obowiązkach chrześcijańskich oraz przyjąć praktykę życia chrześcijańskiego w katechumenacie (kan. 865). Również Katechizm wskazuje, że katechumenów należy odpowiednio wprowadzać w tajemnicęzbawienia i praktykę obyczajów ewangelicznych, a przez święte obrzędy, spełniane w kolejnych odstępach czasu, wtajemniczać ich w życie wiary, liturgii i miłości Ludu Bożego.

Jeśli zaś chodzi o chrzest dzieci Kodeks podkreśla: Rodzice mają obowiązek troszczyć się, ażeby ich dzieci zostały ochrzczone w pierwszych tygodniach; możliwie najszybciej po urodzeniu (…). Do godziwego ochrzczenia dziecka wymaga się, aby zgodzili się rodzice lub przynajmniej jedno z nich, lub ci którzy prawnie ich zastępują; aby istniała uzasadniona nadzieja, ze dziecko będzie wychowane po katolicku; jeśli jej zupełnie nie ma chrzest należy odłożyć zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego, powiadamiając rodziców o przyczynie; dziecko rodziców katolickich, a nawet niekatolickich, znajdujące się w niebezpieczeństwie śmierci, jest godziwie ochrzczone, nawet wbrew woli rodziców (kan. 867-868). Katechizm zaś dopowiada, że rodzice chrześcijańscy powinni uznać, że taka praktyka odpowiada ich roli opiekunów życia, powierzonej im przez Boga. (KKK 1251)

Czyniąc następny krok w rozwiązaniu postawionego problemu, należy za Katechizmem zauważyć, że chrzest jest sakramentem wiary. Już na początku obrzędu sakramentu chrztu kapłan kieruje do rodziców i chrzestnych pytanie: O co prosicie Kościół Boży?, a oni odpowiadają: O chrzest! Tę wiarę rodzice wyznają przed wspólnotą Kościoła, odrzekając się ducha złego. U wszystkich ochrzczonych, dzieci i dorosłych, po chrzcie wiara powinna wzrastać. Chrzest jest źródłem nowego życia w Chrystusie; z niego wypływa całe życie chrześcijańskie (KKK 1254). Na zakończenie obrzędu, ojciec chrzestny dziecka zapala świecę od Paschału, symbolizującego Zmartwychwstałego Chrystusa. Wówczas szafarz sakramentu zwraca się do rodziców dziecka słowami: Przyjmijcie światło Chrystusa. Podtrzymywanie tego światła powierza się wam rodzice i chrzestni. Jest to wyraźne zadanie dla rodziców, aby służyli pomocą nowo ochrzczonemu dziecku w rozwoju łaski chrztu oraz na drodze życia chrześcijańskiego.

Widzimy zatem jak, widzialne elementy sakramentalnego obrzędu chrztu, wskazują nie tylko na różne jego skutki, lecz jak angażują też wiarę rodziców podczas chrztu dziecka i po nim. Dlatego nie ma najmniejszego problemu z udzieleniem chrztu dziecku, którego rodzice są praktykującymi katolikami, tzn. między innymi, że mają ślub kościelny, przystępują do sakramentu pokuty i Komunii św. Chrzest dziecka jest konsekwencją ich wiary w Chrystusa i świadomej przynależności do Kościoła. Jest świadectwem we wspólnocie Kościoła, troski o własne i dziecka zbawienie.

Problem udzielenia chrztu dziecku, pojawia sięwięc wówczas, kiedy rodzice dziecka nie są praktykującymi katolikami, a konkretnie nie mają ślubu kościelnego, świadomie z niego rezygnując.W takim przypadku duszpasterz, jak to wcześnie zauważyliśmy, ma prawo odłożyć chrzest dziecka, do czasu uregulowania przez rodziców swojego małżeństwa w Kościele, aby mogli autentycznie prosić Kościół o wiarę dla dziecka. Do obowiązku duszpasterskiego Proboszcza, i to w sumieniu, należy zatroszczyć się nie tylko o chrzest dziecka, lecz również o jego rodziców, żyjących w związku małżeńskim niesakramentalnym. W takiej sytuacji ksiądz Proboszcz nie odmawia chrztu dziecku, tylko odkłada chrzest, jak zaleca Kodeks Prawa Kościelnego. Udzielenie chrztu dziecku rodziców żyjących bez przeszkód w konkubinacie byłoby legalizacją ich zaniedbania, lub co gorsze lekceważenia wiary.

Po tych wyjaśnieniach, dopiero teraz, chcę przytoczyć odpowiedź, jakiej udzieliłem Panu wspomnianemu na początku naszej refleksji: Szanowny Panie. Stwierdza Pan, że jesteście Państwo wierzącymi katolikami i żyjecie zgodnie z zasadami wiary. Nie jest to do końca prawda. Życie w związku niesakramentalnym jest wyraźnym znakiem braku życia z zasadami wiary, bowiem wyklucza możliwość otrzymania rozgrzeszenia, a tym samym przystępowania do Komunii św. Jak więc taką postawę, życia bez sakramentalnej więzi z Chrystusem, można określić zgodną z zasadami wiary? Rezygnacja z zaproszenia Chrystusa do życia małżeńskiego i rodzinnego jest rezygnacją z bycia małżeństwem katolickim i rodziną katolicką. Zawarcie sakramentu małżeństwa jest konkretnym świadectwem życia zgodnie z nauką Chrystusa i Nim samym. Dlatego duszpasterz, w sumieniu jest zobowiązany i odpowiedzialny za duchowe owoce sakramentu, które w przypadku chrztu są uzależnione od wiary rodziców dziecka. Kościół za swoje zadanie uważa pobudzenie rodziców dziecka do prawdziwej i czynnej wiary, wynikającej jako konsekwencja z ich chrztu. Jeśli rodzice dziecka nie mając przeszkód kanonicznych, żyją w małżeństwie niesakramentalnym, Proboszcz powinien zachęcić ich do ślubu kościelnego i chrzest dziecka do tego czasu odłożyć. Rodzicielska miłość powinna być weryfikacją postawy wiary, aby dziecko w pełni mogło nią być obdarowane. Dobry finał to zawarcie sakramentu małżeństwa, a po nim chrzest dziecka. Wówczas udział rodziców w sakramencie chrztu świętego (wyznanie wiary, wyrzeknięcie się grzechu, zerwanie z szatanem – dialog prowadzony z rodzicami) będzie wiarygodny i autentyczny. Nie będzie aktualne porzekadło: „Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek”. I jeszcze jedna rada. Tak ważnego problemu nie załatwi telefon, czy komputer. Należy rozmawiać bezpośrednio z księdzem Proboszczem, bowiem dobry dialog to początek sukcesu i uniknie się w ten sposób naciąganych nadinterpretacji. Niestety w odpowiedzi adresat oświadczył, że się nie zgadza z takim rozwiązaniem. Cóż więcej powiedzieć, jeśli zainteresowany ma złą wolę i nie chce zaprosić Chrystusa do swojego małżeństwa i rodziny. Pozostaje jeszcze jedna możliwość: gorąca modlitwa w intencji małżonków i rodziców o przemianę i powrót do Chrystusa i Kościoła.

Konkludując należy, na postawione w temacie pytanie, odpowiedzieć: Zgodnie z wykładnią nauki Kościoła, nie należy odmawiać chrztu dzieciom, jednakże w pewnych okolicznościach, jeżeli rodzice nie gwarantują wychowania dziecka w wierze katolickiej, chrzest należy odłożyć.

 

 

Comments are closed